Każda gmina czy miasto powinna dbać o swoją historię i mieć swoje miejsce, gdzie zbierane i zachowywane będą najcenniejsze przedmioty czy informacje z danego regionu. Takimi miejscami są wszelkiego rodzaju Izby Pamięci poświęcone wybitnym osobom lub ważnym wydarzeniom z danego regionu. Izba Pamięci i Tradycji Ziemi Kiszkowskiej jest połączeniem małego muzeum ze skansenem, w którym zwiedzający mogą dotykać eksponatów, zobaczyć jak używało się rożnych narzędzi, których już średnie pokolenie może nie pamiętać.
JAK TO SIĘ ZACZĘŁO
Dnia 25.03.1985 r., zapadła decyzja, o wyborze patrona dla Szkoły Podstawowej w Łagiewnikach Kościelnych. W dniu 21.01.1988 r., nastąpiło uroczyste nadanie imienia szkole – Wincentego Witosa. Ponieważ patron szkoły związany był z rolnictwem i wsią, w szkole podjęto prace w celu zorganizowania wystawy „Z dziejów wsi i okolicy”. Uczniowie i rodzice przynosili zabytkowe przedmioty. Mając bowiem na uwadze zachowanie młodego pokolenia w duchu patriotycznym, należy sięgać do korzeni naszych przodków, aby nie zatracać naszej tożsamości narodowej. Dlatego przy zakładaniu izby przyświecała pamięć o dawnych dziejach, tradycjach religijnych i narodowych.
Z czasem eksponatów przybywało i powstał problem z ich odpowiednią prezentacją. Zabytkowe maszyny rolnicze stały przed szkołą na trawniku, i na prywatnych posesjach. Upływ czasu także nie był dla nich łaskawy: rdzewiały i niszczały. Wymagały odpowiedniej konserwacji. Powstał więc pomysł, aby założyć izbę pamięci, wykorzystując przy tym fundusze unijne.
PRACE PRZYGOTOWAWCZE
Prace nad przygotowaniem projektu i utworzeniem Izby Pamięci trwały ponad rok. W ich ramach, przed budynkiem szkoły wykonano nawierzchnię pod eksponaty i ciągi komunikacyjne. Dokonano także konserwacji sprzętu, a także wykonano tabliczki informacyjne z opisem. Część eksponatów przetransportowano z innych miejscowości. Przygotowano i wyremontowano także pomieszczenia do ekspozycji wewnętrznej.
OTWARCIE IZBY
Uroczyste otwarcie Izby Pamięci i Tradycji Ziemi Kiszkowskiej odbyło się 15.10.2012 r.
Zbiory zostały przedstawione na 3 ekspozycjach.
Pierwsza znajduje się przed szkołą. Zostały tam zgromadzone i odrestaurowane maszyny i urządzenia rolnicze z przełomu XIX i XX w., tj. barczyki (dwu i trzykonne), dołownik, kopaczka do ziemniaków (gwiazdo), kosiarka do trawy, kultywator (krymer), młocarnia (kolczatkę), pługi (jedno i dwukonne), przetrząsacz do siana, sieczkarnia ręczną do ziemniaków, siewnik konny, stalownik dwuskibowy, śrutownik kamieniowy, a nawet takie unikaty, jak kamień-żarno z ostatniego wiatraka pracującego na terenie Gminy Kiszkowo.
Drugą część mieści się w drewnianym, prawie stuletnim budynku gospodarczym, znajdującym się za szkołą. Zebrane zostały przedmioty z życia codziennego mieszkańców, z wyposażenia domu i jego obejścia.
Poddasze Izby zaaranżowano na wzór pomieszczenia wiejskiego z kuchnią, w której znajdziemy przedmioty z jej wyposażenia, tj.: szafę, stół, stolnicę, sita, sitka, czerpaki, garnki, dzbany, zastawę stołową ze sztućcami, wazy, talerze i kącik toaletowy. Jest również sypialnia, a w niej stara szafa z elementami garderoby, kufer i walizka, ogromne łoże z siennikami i puchowymi pierzynami, nad którym wiszą krzyż, różaniec i święte obrazy. Obok niego natomiast stoją: gramofon, świeczniki, zegar i piec.
Na wystawce są także: kołowrotek, maszyna do szycia, maszynki do krojenia, maszynki do mielenia, żelazka na duszę, młynki do kawy, lampy naftowe, narty i inne.
Na dole, w dwóch pomieszczeniach, zobaczyć można narzędzia rolnicze i rzemieślnicze, elementy zaprzęgów i sprzęty przetwórstwa domowego, takie jak: szatkownice do kapusty, maselnice, wirówka do miodu, cep, chomąto, cylinder do ziemniaków, część uprzęży końskiej, dyby, dymarkę do pszczół, grabie do siana, haczki pożarnicze, kamień do ostrzenia noży, kankę do mleka, kopydło szewskie, krzesełko pasterskie, lampę sygnalizacyjną, maszynę do cięcia drewna, maszynki do strzyżenia, nożyce do strzyżenia owiec, pasek do ostrzenia brzytwy, piła płatnicza, podkowy końskie, puszorek, pieska do butów, strug, szundy (nosidła do wody), tablicę identyfikacyjną wozu konnego, uzdy do koni, wialnię, wiertarkę ręczną i inne.
Trzecia ekspozycja znajduje się w sali szkolnej. Zebrano tam przedmioty z wyposażenia szkoły: ławki, krzesełka, stare podręczniki, liczydła, globus, świadectwo szkolne z 1908 r., pierwsze urządzenia elektryczne i elektroniczne: aparat do wyświetlania filmów, aparat telefoniczny, aparat fotograficzny, gramofon, komputer z lat 80. XX w., oraz pamiątki militarne: bagnet z I i II wojny światowej, czapki z Powstania Wielkopolskiego, legitymacje i odznaczenia związku kombatantów, odznaczenia wojskowe. Najcenniejszą z nich niewątpliwie jest kopia munduru powstańca wielkopolskiego oraz oryginalny mundur z okresu II wojny światowej.
Izba pamięci stanowi ważny element dziedzictwa kulturowego (materialnego i duchowego). Zawiera ślady – świadectwa przeszłości Łagiewnik Kościelnych i okolicznych wsi.
IZBA JAKO ŻYWA LEKCJA HISTORII
Obiekt ten cieszy się dużą popularnością wśród mieszkańców Gminy oraz turystów. Jest wykorzystywany jako miejsce spotkań historyczno-kulturalnych, meta lub start rajdów i pieszych wycieczek. Jest także celem wycieczek młodzieży z okolicznych szkół z terenu gminy Kiszkowo oraz sąsiednich gmin. Wiele osób odwiedza to miejsce z sentymentem. Prowadzone są tu lekcje muzealne – tzw. żywe lekcje historii. Dzieci poznają zasady działania maszyn rolniczych i tych z wyposażenia gospodarstwa domowego, zgodnie ze starym przysłowiem: „Jeśli Ci powiem – zapomnisz, jeśli pokażę – zapamiętasz, jeśli wytłumaczę – zrozumiesz”. Dlatego też cały sprzęt oddany jest w ręce zwiedzających. Wszystko można dotknąć. Na lekcjach panuje na nich luźna atmosfera zabawy, a wiedza zdobyta w taki sposób pozostaje w pamięci na długie lata.
W ramach żywych lekcji historii, organizowane są pokazy m.in.:
wikliniarstwa – rękodzieła polegającego na wyrobie przedmiotów ozdobnych i użytkowych (mebli koszy, naczyń, kwietników, koszyków) za pomocą zaplatania wikliny,
powroźnictwa - produkcji lin i powrozów poprzez splatanie lub skręcanie kilku oddzielnych sznurów; najczęściej z pasów skóry lub włókien konopi, sizalu, manili, juty,
ostrzenia noży,
kiszenia kapusty,
podbierania miodu,
degustacja potraw wykonywanych przez lokalnych producentów: mięsa, wędlin, kozich serów, soków, syropów, konfitur,
wykonywanych dawniej prac polowych.
Izba Pamięci czynna jest 7 dni w tygodniu (ekspozycja przed szkołą). Pozostałe części po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym. Na życzenie grup i osób indywidualnych zwiedzanie jest możliwe z opiekunem obiektu. Dla chętnych grup istnieje możliwość noclegu, gdyż szkoła posiada łóżka polowe, tzw. kanadyjki. Turyści indywidualni mają możliwość wypożyczyć rowery.
Kontakt:
Szkoła Podstawowa im. Wincentego Witosa w Łagiewnikach Kościelnych
Łagiewniki Kościelne 14
62-272 Łagiewniki Kościelne
tel. +48614297040
email: splagiewniki@poczta.onet.pl
www: http://www.kiszkowo.pl/splagiewniki/
